Thea Ornstein

In deze donkere maand mogen we twee feesten vieren. Allereerst Chanoeka, het inwijdingsfeest van de tempel. Als de avond valt van 11 december zal over de hele wereld het Chanoekafeest beginnen. Dan zal het eerste van de acht lichtjes gebrand worden, samen met de sjammasj (dienaar), waarbij elke dag een kaarsje of oliepitje meer wordt aangestoken; dan is de 25e Kislev 5781 op de joodse kalender aangebroken. Gevierd wordt de her-inwijding, de vernieuwing van de tempel.

Na drie jaar oorlog tegen de sterke Syrische legers van Antiochus Epifanes trok Judas Makkabeeër met zijn leger zegevierend Jeruzalem binnen en vernietigde het afgodsbeeld en het altaar in de tempel. Door de Joodse overwinnaars werd de tempel gereinigd en opnieuw ingewijd. Een kruikje olie werd gevonden met het ongeschonden zegel van de hogepriester. Deze olie, genoeg voor een dag, werd in de grote gouden kandelaar gedaan en, o wonder, die brandde er niet een maar acht dagen op.

Sinds die dag wordt ieder jaar op 25 Kislev dit wonder van de vernieuwing van de tempel gevierd. Het feest heeft weliswaar geen Bijbelse oorsprong, zoals de grote Bijbelse feesten, maar wél lezen we in het evangelie van Johannes (10:22): “En het was het feest van de vernieuwing van de tempel, en het was winter. En Jezus wandelde in de tempel in de voorhof van Salomo.” Hij heeft het feest door zijn tegenwoordigheid gewijd.

Toch betekende de strijd van Judas de Makkabeeër meer dan alleen een nationale overwinning. Het was ook een triomf van hét licht, het Licht dat nog lag verborgen in de belofte aan Israël om geleid te worden tot het gróte Licht. Niet slechts voor acht dagen per jaar, maar wat al eeuwenlang ontstoken is en de duisternis verdrijft voor iedereen die zijn hart er voor openstelt.

Wij herdenken op 25 december, een gefantaseerde datum, de geboorte van Hem die van zichzelf zegt: “Ik ben het licht der wereld” (Joh 8:12). En in Joh 12:46: “Ik ben als een licht in de wereld gekomen opdat een ieder die in mij gelooft niet in de duisternis blijve.”

Ik ben het licht der wereld

En voor Israël klinkt nog steeds het profetisch woord uit Jes. 60: “Maak u op, wordt verlicht, want uw licht komt en de heerlijkheid des Heren gaat over u op.” Eens wordt die profetie aan Israël vervuld. Eens wordt de slotbede van het Chanoeka-lied verhoord: “Ontbloot uw heilige arm en verhaast de voltooiing van het heil.”

Dán mogen wij samen met Israël op Chanoeka bezingen de hulp, die ons gered heeft uit de macht van de dood en ons ingewijd heeft langs de nieuwe weg, hadderech (Hebr.10:20).
Een zekerheid die ons bemoedigt en kracht geeft om door te gaan in deze snel veranderende wereld.

Dat het Licht ons allen, ieder in zijn of haar eigen omstandigheden, moge beschijnen op Chanoeka en Kerst. Van harte gezegende feestdagen gewenst.

Dit artikel is afkomstig uit het maandblad Hadderech van december 2020