Bij het bezoeken van diensten rond de kerstdagen is u misschien wel eens opgevallen dat het Bijbelse beeld van de pasgeboren koning van de Joden verschilt van het beeld dat in de verkondiging en kerstliederen meestal naar voren komt.

Naar aanleiding van het geliefde kerstlied ‘What child is this’ bespreekt de Amerikaanse Bijbelwetenschapper Rick Lanser dit merkwaardige verschijnsel. Hij onderzocht welke voorstelling de wijzen uit het Oosten vermoedelijk hadden van de nieuwe koning van de Joden die zij in het verre Israël wilden gaan aanbidden en roept ons op om onze kerstvieringen meer in overeenstemming met de Bijbel te brengen.

Klik hier voor de verkorte versie

 

What Child is This?

 

     Wie is dit slapende Kind dat rust op Maria’s schoot 
en door engelen begroet wordt met lieflijke lofzangen 
terwijl de herders hun schapen hoeden?
Dit is werkelijk de Messias Koning,
door de herders bewaakt en door engelen toegezongen!
Kom met haast om Hem te eren, de Baby, de zoon van Maria.

     Waarom ligt Hij in zo’n minderwaardige bak waaruit os en ezel eten?
Lieve christenen: vrees!
Het stilzwijgende Woord pleit hier voor zondaars.
Spijkers en speer zullen Hem doorboren,
het kruis wordt voor mij en voor u gedragen.
Het vleesgeworden Woord, wees begroet! De Baby, zoon van Maria.

     Breng Hem daarom reukwerk, goud en mirre.
Kom, landman en koning, verkrijg Hem tot eigendom.
De Koning der koningen brengt redding mee.
Dat allen die Hem liefhebben Hem tot Koning in hun hart kronen.
Heft een luid gezang aan dat omhoog stijgt! De maagd zingt haar wiegelied.
Er heerst loutere vreugde want de Messias is geboren, de Baby.

De geboorte van de Koning van de Joden

Rick Lanser M. Div.

Hoewel ik niet goed wijs kan houden, houd ik ervan kerstliederen te zingen! Ze roepen bij mij herinneringen op aan Nana die elk jaar een paar dagen bij ons kwam logeren rond Kerstfeest. Ze stofte de zelden gebruikte kleine vleugel in de kamer af en vulde het huis met haar lieflijke melodieën. Dat waren de wondere jaren voordat ik op zevenjarige leeftijd mijn gehoor verloor.
Ja, de muziek van de klassieke kerstliederen is mooi. Meer nog dan bij de muziek, zouden we bij de woorden moeten stilstaan en hun boodschap met ons hart proeven.
What Child is This? is een van die geliefde liederen uit deze tijd van het jaar.

What Child is This?

Een overheersend thema van dit lied is ‘Christus de Koning’, de ‘Koning van de Joden’.
Maar onze kennis aangaande geestelijke zaken is alleen maar juist in de mate waarin die overeenkomt met wat de geïnspireerde Schrift openbaart. Dus waarin staan de woorden van het lied op gelijke voet met de Bijbelse tekst? Wat dit betreft was er een bijzondere passage uit de Heilige Schrift die mijn interesse prikkelde: "En u, Bethlehem-Efratha, al bent u klein onder de duizenden van Juda, uit u zal Mij voortkomen Die een Heerser zal zijn in Israël. Zijn oorsprongen zijn van oudsher, van eeuwige dagen af." (Micha 5:2)
Het was door dit vers dat de wijzen uit het oosten in Bethlehem uiteindelijk de Messias vonden. (Mattheüs 2:1-6)
 

De wijzen uit het oosten

Wat zouden de wijze mannen – die in een ver gelegen land woonden – geweten hebben waardoor ze getrokken werden naar dat kleine stadje waar David duizenden jaren eerder geboren was? Een gewone koning zou nauwelijks de aandacht van hen gekregen hebben.
Het is niet onwaarschijnlijk dat deze geleerden kennis hadden van de enig ware God en van de Joodse Schrift die door Joodse ballingen naar Babel was meegenomen. Mogelijke door hen bestudeerde Schriftgedeelten die bijgedragen zouden kunnen hebben aan hun beeld van de Koning der Joden, zijn: Jesaja 9:5, 6; Jesaja 11:1-9; Jeremia 33:14-16; Ezechiël 37:22-28. Dat is een indrukwekkende hoeveelheid informatie!

De boodschap van What Child is This? getoetst aan de Bijbel

Wanneer ik echter deze informatie vergelijk met ons kerstlied en het hedendaagse populaire concept van deze Koning van de Joden, dan zie ik twee verschillende plaatjes die niet goed  overeenstemmen. De woorden van het lied geven ons het gevoel dat de meesten van ons lijken te negeren wanneer we door hun schoonheid gevangen zijn: ze spreken over Jezus die ‘"figuurlijk in onze harten regeert." Dit komt het meest duidelijk naar voren in de regels van het derde couplet: "De Koning der koningen brengt redding mee. Dat alle liefhebbenden Hem tot Koning in hun hart kronen".

We moeten ons echter afvragen: Is dit het wat de Bijbel ons voor ogen houdt? Het lied geeft ons een beperkte niet-letterlijke visie op het koningschap van Jezus waarbij de mensheid over het geheel genomen het wel bij kan uithouden. Niet alleen met Kerstfeest maar het hele jaar door. Het plaatst Jezus in de hemel en houdt Hem daar waar Hij Zich niet inlaat met de aardse zaken van mensen en volken. Als ik echter bovengenoemde Schriftgedeelten lees, dan ben ik getroffen door hun focus op de aarde! Ziet u dit niet?

Het beeld van de Messias bij de profeten

Jesaja schrijft dat deze Koning, die genoemd wordt: "Sterke God, eeuwige Vader, Vredevorst" – en als zodanig werkelijk waardig is de aanbidding van de wijzen te krijgen – op de troon van David zal zitten en regeren over een koninkrijk dat gekenmerkt wordt door een uitbreidend en nooit eindigend bewind. Aangezien de historische troon van David in Jeruzalem stond, is het duidelijk dat de wijzen die naar Israël reisden uiteindelijk in het juiste land aankwamen.
Daar komt bij dat Jesaja van de Koning zegt dat Hij een rechtvaardige Rechter is, op zo’n wijze dat "men nergens kwaad zal doen of verderf aanrichten op heel Zijn heilige berg."
Met de woorden "heilige berg" wordt uitgedrukt dat het specifiek over het letterlijke land Israël gaat. Het vervolg van Jesaja 11:9 luidt: "want de aarde zal vol zijn van de kennis van de HERE, zoals het water de bodem van de zee bedekt." Niet alleen het land Israël, maar de hele aarde, en niet de hemel. Het wordt zelfs nog ongelooflijker: de profeet voegt eraan toe dat in dit eindige koninkrijk waar mensen zich zullen vermenigvuldigen en kleine kinderen voortbrengen, de dieren in de natuur elkaar niet meer zullen opeten. Men begint de indruk te krijgen dat de wijzen op zoek waren naar een werkelijke Heerser van de Joden, en niet naar een vergeestelijkte hemelse koning.

Wat zegt Jeremia? Deze profeet vertelt ons dat de Koning die de wijzen aanbaden een letterlijke afstammeling van Koning David zal zijn die als Rechter "recht en gerechtigheid zal doen in het land/op de aarde". (Het Hebreeuwse woord aretz kan met ‘land’ en met ‘aarde’ vertaald worden.) Als Hij regeert over het gebied waarvan staat: ‘in het land’, dan kan dat alleen maar het Land van Israël zijn. Daarnaast worden we er op attent gemaakt dat in de dagen van Zijn regering "Juda verlost zal worden en Jeruzalem onbezorgd zal wonen." (Jeremia 33:15, 16) Om deze verwijzingen te begrijpen, is het voor de hand liggend te denken aan etnische Joden en de stad Jeruzalem en aan een letterlijke politieke regering over mensen. Niet om een figuurlijke interpretatie als Zijn ‘regering’ in onze harten.

Ik zal hen tot één volk maken in het land, op de bergen van Israël.

Het geschetste beeld dat tevoorschijn komt, lijkt het meest volledig ingevuld in Ezechiël 37. Ezechiël 37:22 zegt: "Ik zal hen tot één volk maken in het land, op de bergen van Israël."
God zal eerst geheel Israël terugbrengen naar hun thuisland. Dit is het wat we nu voor onze ogen zien gebeuren. (In 2017 kwamen er meer dan 28.000 Joden thuis in Israël!)
Vers 22 vervolgt: "Zij zullen allen één Koning als koning hebben. Zij zullen niet langer als twee volken zijn, en niet langer nog in twee koninkrijken verdeeld zijn." De verdeelde koninkrijken Israël en Juda zullen niet meer bestaan, maar zij zullen allen één volk zijn onder één Koning.  
Daar komt nog meer bij: Hij zal hen redden van hun zonden. Vers 23 zegt: "Ik zal hen verlossen in al hun woongebieden waar zij gezondigd hebben, en Ik zal hen reinigen. Dan zullen zij mij tot een volk zijn en Ik zal hun God zijn."
Onder deze Koning van de Joden, deze grote Zoon van David, geldt: "Zij zullen wonen in het land dat Ik aan Mijn knecht, aan Jakob, gegeven heb, waarin uw vaderen gewoond hebben." (Ez. 37:25) Dit vers verankert afdoende de profetie in de werkelijke wereld, in het letterlijke Land van Israël waar de twaalf stammen leefden. Het kan niet figuurlijk begrepen worden maar alleen slaan op een toekomstig koninkrijk.
Ezechiël gaat verder: "Zij zullen daarin wonen, zij met hun kinderen en hun kleinkinderen, tot in eeuwigheid, en Mijn Knecht David (Jezus Messias, vooraf geschaduwd door David) zal tot in eeuwigheid hun Vorst zijn."
Het zal een tijd van ongeëvenaarde zegen zijn zolang als deze huidige aarde bestaat. Het zal de vervulling zijn van de profetenwoorden wanneer die ongecompliceerd worden verstaan.

Op weg naar Israëls Koning

Als we hierop bedacht zijn, moet er wel diepe vreugdevolle aanbidding in onze harten opwellen: wat hebben we een waarlijk goede en grote Koning om naar uit te zien! Dit is de enige soort Koning die de wijzen aangezet moet hebben hun lange reis te maken door bergachtig landschap naar een onbekend land ver van huis, en aan Wie ze niet alleen rijke geschenken gaven maar ook hun aanbidding.

Rick Lanser

Tenslotte: Nu we weer naar het Kerstfeest toeleven en genieten van kerstliederen en alle zegeningen die deze tijd met zich meebrengt, laten we dan niet enkel Jezus Messias de troon van ons hart geven, maar vooruitzien naar Zijn wederkomst als Koning der koningen en HERE der heren! Het is zeker waar dat Hij redding brengt in het hier en nu waardoor we wederom geboren worden wanneer we Hem onze wil geven en Hem toestaan in figuurlijke zin in ons hart te ‘regeren’. Maar we zouden onze ogen niet moeten sluiten voor het feit dat de wijzen zochten naar Iemand Die eens letterlijk zou regeren in Israël als Koning van de Joden. Laten wij ook zo op weg gaan!

Bron: Biblearchaelogy. Vertaling: Evelien van Dis