Sanna Erelä

David Serner en Alec Goldberg, directeuren van het Caspari Centrum in Israël, hielden zich maandenlang bezig met een onderzoek naar de Messiaanse gemeenten in Israël. Onlangs zijn de resultaten gepubliceerd. David Serner: “Bij deze enorme klus bleek de lockdown tijdens de Covid-pandemie een zegen. In maart 2020 hadden we al een groot aantal voorgangers benaderd met onze vragen en toen de hele wereld op slot ging en veel andere activiteiten van onze bediening opgeschort werden, hadden we volop gelegenheid om ons te concentreren op het verwerken van alle gegevens.”

Het aantal telefoontjes en verzonden e-mails is indrukwekkend. Serner en Goldberg benaderden alle kerkleiders die ze konden vinden, in totaal 280 personen, van wie er 273 reageerden. De meesten van hen namen graag deel aan de enquête. Op de vraag wat zijn favoriete onderdeel van het project was, antwoordt Goldberg zonder aarzelen: “De persoonlijke gesprekken met de predikanten!” Hij legt verder uit: “We ontvingen informatie en cijfers uit de eerste hand en zijn erg blij met het vertrouwen dat de leiders ons hebben gegeven.”

De Israëlische Messiaanse beweging in cijfers

Op basis van de verzamelde gegevens bedroeg in 2020 het aantal Israëlische Messiaanse gelovigen 15.323 personen. Minder dan de helft van de gemeenten gebruikt Hebreeuws als primaire taal. Russischtalige gemeenschappen vormen de grootste groep met 136 gemeenten. Hebreeuws sprekende gemeenschappen kwamen op de tweede plaats, 83 gemeenten. Andere talen waren Amhaars (30 gemeenten), Engels (16), Spaans (6) en Roemeens (2). De voorgangers zijn in slechts 17% van de gevallen een autochtone Israëli. De Israëlische Messiaanse beweging kan met recht een immigrantenbeweging worden genoemd.

Evangelisch, met enkele Joods-culturele invloeden

Eerder onderzoek uit 1999 wees uit dat de theologie van de Messiaanse Beweging in wezen als ‘christelijk’ of ‘evangelisch’ omschreven kan worden. “De algemene indruk is dat dit in de afgelopen 20 jaar niet echt is veranderd,” merkt David Serner op. “Dit betekent niet dat er geen theologische reflectie gaande is of dat er geen verandering heeft plaatsgevonden. Zo ziet een aantal gemeenten het Mozaïsche verbond als nog steeds geldig voor Messiaans-Joodse gelovigen, en probeert het geloof op een meer Joodse wijze uit te drukken. Sommigen van hen hebben hun theologische oriëntatie veranderd van een duidelijk evangelische naar een veel meer Joodse. Het aantal gemeenten dat is overgegaan naar een bijna volledig Joodse benadering - waarbij rabbinale autoriteit tot op zekere hoogte als bindend wordt beschouwd - is echter klein. De meeste gemeenschappen vermengen het jodendom met hun geloof, grotendeels op een cultureel niveau. Ze vieren Joodse feesten en nemen Joodse elementen op in hun liturgie, op een manier dat de evangelische kern intact blijft.”

Het onzichtbare facet van de beweging

Veel is in 20 jaar hetzelfde gebleven. Wat is er veranderd?
“De beweging is gegroeid”, stelt Goldberg. “En ook al lijkt het totale aantal Messiaanse gelovigen misschien niet zo opvallend, de bemoedigende waarheid is dat het verhoudingsgewijs meer is gegroeid dan de algemene bevolking.” David Serner voegt eraan toe: “In 1999 waren er 5.000 gelovigen die bijeenkwamen in Messiaanse gemeenten in Israël. Het aantal gelovigen is vandaag 3,1 keer groter.” De voor de hand liggende redenen voor groei zijn immigratie en de natuurlijke groei van Messiaanse gezinnen. Maar hoe zit het met evangelisatie? Brengt evangelisatie nieuwe leden naar de gemeenten?
Serner antwoordt: “We weten het niet precies. Die vraag hebben we gesteld in onze vragenlijst, maar we kregen niet een definitief antwoord.” Evangelisatie is een uiterst gevoelig onderwerp in Israël. Gelovigen en gemeenten worden nog steeds geconfronteerd met oppositie en discriminatie in de Joodse samenleving, met name van anti-missionaire organisaties, ondanks het feit dat de Israëlische bevolking in het algemeen steeds meer opkomt voor hun vrijheid van godsdienst.

De meest onzichtbare groep van Joodse gelovigen bestaat uit degenen die als orthodoxe joden leven en in synagogen aanbidden. Goldberg en Serner konden met een paar van hen in contact komen. Het is onmogelijk in te schatten hoeveel het er zijn, omdat deze geheime gelovigen zeer beperkt contact hebben met andere volgelingen van Jezus. Het aantal kan rond de 100 liggen, maar kan mogelijk veel hoger zijn. “Ze zijn van mening dat de synagoge de door God ingestelde plaats is voor een Jood om te aanbidden,” legt Goldberg uit. “De rabbijnen hebben gezag over hun leven en geloof, maar dit overstijgt het gezag van het Nieuwe Testament niet.”

Inspirerende toekomstvisies

“De gesprekken met de voorgangers weerspiegelen de algemene overtuiging dat de Messiaanse beweging wordt beschouwd als een onderdeel van Gods bedoeling om de eerste Joods-Messiaanse geloofsgemeenschap van het boek Handelingen te herstellen,” zegt David Serner. “Hoewel we daar in de vragenlijst niet specifiek naar vroegen, ontstond dit fascinerende idee vaak in gesprekken met de predikanten. Het lijkt de kern te zijn van de zelfdefinitie van veel Messiaanse gemeenten.”
In hun onderzoek beschreven Alec Goldberg en David Serner de Messiaanse beweging in Israël als ‘eschatologisch restaurationisme’. Hoewel de huidige staat Israël niet als vlekkeloos wordt beschouwd, wordt het gezien als de vervulling van Bijbelse profetieën over het fysieke en geestelijke eindtijdherstel, dat nog moet worden voltooid.

... en een laatste opmerking

Voor me in de keuken van het Caspari Center zitten twee tevreden mannen, blij dat ze de intensieve marathon van het project hebben afgesloten. De jaren van grote inspanning zijn eindelijk voorbij, de race is gewonnen. Ik voel me opgetogen als ik naar ze luister. Joodse gelovigen in Jezus vormen een kleine minderheid in Israël en in het wereldwijde Lichaam van Christus, maar ze zijn zeker het vermelden waard. Hun kracht is het geloof in de eeuwige roeping van het Joodse volk, die door de Schrift wordt gegarandeerd. De Messiaanse beweging in Israël leeft te midden van wonderen die God verricht en ziet uit naar de bestemming die in de Bijbel wordt beloofd. Wat een opbeurend toekomstbeeld!

Naar aanleiding van ‘Jesus-Believing Israelis: Exploring Messianic Fellowships’, door David Serner en Alexander Goldberg; Caspari Center for Biblical and Jewish Studies, februari 2022.

Dit artikel is afkomstig uit het maandblad Hadderech van maart 2022