Bjorn Lous

Op 19 september jl. vond een bijzondere gebeurtenis plaats die uniek is in de kerkgeschiedenis: een (twee uur durende) dialoog tussen de vermaarde Anglicaanse theoloog Nicholas Thomas Wright en de Messiaans-Joodse theoloog Mark Kinzer. Ze spraken over twee vragen: Behoren niet-Messiaanse Joden nog tot Gods verbondsvolk? En, zo ja, hebben zij als volk een unieke roeping die verschilt van die van andere naties?

Mark Kinzer: Israël blijft Israël

Is het Joodse volk nog het verbondsvolk?
Kinzer benadrukt dat Gods trouw, aan de ‘genealogische nazaten van Abraham’, eeuwigdurend is en vaststaat, zelfs wanneer Israël ontrouw is. Maar waarom zegt Paulus dan “niet iedereen die uit Israël is, is Israël” (Rom. 9:6). Volgens Kinzer wil Paulus hier zeggen dat Israël Israël blijft maar dat niet al haar leden die naam eer aandoen.

Maar hoe kan Israël Israël blijven wanneer ze er niet in slaagt haar koning te ontvangen? Paulus heeft hierop drie antwoorden die samenkomen in Romeinen 11:16: “Als het eerstelingsgraan geheiligd is, dan ook heel het deeg, als de wortel geheiligd is, dan ook de takken.” Met die wortel wordt allereerst Jezus bedoeld, die als ‘genealogische’ Jood en belichaming van het volk, heel Israël heiligt. En ook de patriarchen vervullen die rol, doordat Israël ook met hen verbonden blijft.
Als derde dragen de ‘eerstelingen’, Messiasbelijdende Joden, Gods heiligmakende zegen over op het overige deel van het Joodse volk.

De taak van het Joodse volk.
Maar wat is Israëls rol nog als volk, Bijbels gezien?
Allereerst heeft Israël een rol in de aanloop naar Jezus’ wederkomst, die niet eerder plaatsvindt dan wanneer Jeruzalem zal zeggen:

Gezegend is hij die komt in de naam van de Here

(Lucas 13:34-35)

Ten tweede is daar de wederopstanding van de gestorvenen, die verbonden is met de bekering en het herstel van het Joodse volk: “Want wanneer hun verwerping (van de Messias) de verzoening der wereld is, wat zal hun aanneming (van de Messias) anders zijn dan leven uit de doden? (Rom. 11:15)”

Nicholas Thomas Wright: de kerk is het nieuwe Israël

Opvallend is dat Wright nog niets van Kinzer gelezen heeft. Hij begint met te zeggen niet gelukkig te zijn met de term ‘vervangingstheologie’, die regelmatig gebruikt wordt voor mensen zoals hij. Terwijl volgens Wright het vervangingsdenken het meest Joodse aspect van het vroege christendom zou zijn. “Ook Bar Kochba en de Misjna stellen dat men niet langer deel uitmaakt van Israël wanneer je hen niet volgt.”

Wright benadrukt dat hij niet gelooft in een geestelijk koninkrijk in de hemel maar in een aards koninkrijk dat de hele wereld omvat en met de komst van de Messias een aanvang genomen zou hebben. Daarmee is Israël, volk en het land, in zijn visie niet langer uitverkoren. Hij gelooft ook niet in een toekomstige bekering van het hele Joodse volk, maar erkent wél dat individuele Joden, door de Messias aan te nemen, tot het nieuwe Israël, de kerk, kunnen gaan behoren.

Wrights conclusie is dus dat er voor het Joodse volk geen aparte rol meer is weggelegd, aangezien God zijn verbondsbedoelingen in Jezus vervuld zou hebben en in degenen die in hem geloven.

Wie is Tom Wright?

Tom Wright (1948) is in staat gebleken om zijn theologische inzichten niet alleen voor collega-theologen op papier te zetten, hij weet ze tevens voor een breed publiek toegankelijk te maken. Die combinatie, samen met zijn enorme kennis van de 20e-eeuwse theologie, maakt hem tot een van de meest invloedrijke theologen van het moment. Tientallen boeken zijn intussen van zijn hand verschenen. In Nederland spreekt Wright met name de jongere generatie predikanten aan.

Voor het volledige gesprek: Debat Mark Kinzer en Tom Wright
Mark Kinzer zal van 20 t/m 23 maart 2020 in Nederland zijn voor een aantal lezingen, waarbij ook een boek met in het Nederlands vertaalde eerdere lezingen van hem gepresenteerd zal worden.
Voor meer informatie zie de website van de Jules Isaac Stichting

Dit artikel is afkomstig uit het maandblad Hadderech van februari 2020