Joop Akker
‘Leren van onze eigen geschiedenis’. Dit was het thema van de 3e internetbijeenkomst op 16 december jl. van Yachad BeYeshua, het nieuwe internationale netwerk van Joodse volgelingen van Jezus.
Klokslag 17.00 uur Nederlandse tijd heten de jeugdige Jason Moraf (VS) en Amanda Achtman (Canada) iedereen welkom.
Het is de zesde dag van Chanoeka en naar aanleiding van de vraag van Jason hoe haar Chanoeka tot dusver was, vertelt de rooms-katholieke Amanda hoe ze eindelijk het latke-recept van haar moeder, met matsemeel en een grote hoeveelheid uien, onder de knie heeft gekregen.
Jason vervolgt met het uitspreken van een gebed van rabbi Isaac Lichtenstein uit 1895 (zie aan het eind van dit artikel) waarna achtereenvolgens Fr. David Neuhaus (Israël), Aaron Eby en Jennifer Rosner (beiden VS) aan het woord komen.
Fr. David Neuhaus
Fr. David woont in Jeruzalem en staat aan het hoofd van de kehilla (Hebr. ‘gemeente’) de Hebreeuws sprekende katholieke gemeenschap in Israël, met gemeenten in o.a. Jeruzalem, Haifa, Bersjeva, Jaffa en Tiberias. “We schreeuwen niet van de daken wie we zijn maar het is mijn persoonlijke ervaring dat de Israëlische samenleving steeds meer bereid is te accepteren dat er een Hebreeuws sprekende christelijke minderheid in haar midden is en in haar opgenomen wil worden. De secularisatie in Israël, die religieuze minderheden in de gelegenheid stelt om te integreren en een ongelooflijke diversiteit mogelijk maakt, heeft ook een groot gevaar: Zij is zeer aantrekkelijk voor onze kinderen, die net zo willen zijn als ieder ander. Daardoor hebben we grote problemen gehad en investeren we veel in geloofsoverdracht, in het relevant maken van het geloof voor hun levens. De sleutel is, wat mij betreft, dat het geloof tot een vreugdevolle uitdrukking van het leven gemaakt wordt. De seculiere maatschappij kent slechts weinig vreugde. Ik denk dat het focussen op vreugde, en het onze kinderen in staat stellen in de kehillot vreugde te ervaren misschien het enige tegengif is tegen assimilatie dat we hebben.”
“Als Jood die tot geloof in Jesjoea gekomen is, wil ik overigens benadrukken dat ik bijzonder dankbaar ben voor het getuigenis van niet-Joden over de Messias, zonder welke wij Jesjoea niet zouden hebben leren kennen.”
“Ik ben ook blij deel uit te maken van een kerk die in de afgelopen decennia veel gevoel heeft ontwikkeld voor het Joodse volk en het jodendom. Deze koerswijziging zette zich in vanaf de jaren ’60 met paus Johannes XXIII. En katholieke Joden zoals Bruno Hussar, John Oesterreicher en Gregory Baum hebben daaraan bijgedragen. “Waar een Jood bij zijn doop in de katholieke kerk vroeger zijn Joods-zijn aflegde, is het erg bemoedigend dat grote delen van de katholieke wereld het vandaag de dag een groot verlies voor de kerk zouden vinden als een Jood na zijn doop zijn Joodse identiteit zou opgeven. Daarom stimuleert de officiële kerk tegenwoordig dat we ons gevoel voor onze Joodse identiteit en voor onze wortels te behouden.”
“Het is belangrijk om Joodse gelovigen die ons voorgingen te ontmoeten en van hen te leren hoe zij op de een van andere manier hun Joodse identiteit en gevoelens van solidariteit met het Joodse volk integreerden in hun geloof in Jesjoea.” In onze katholieke kehilla hebben we grote mannen en vrouwen gehad - de kehilla ontstond in de jaren `50 - die zich sterk focusten op de integratie van Joden en niet-Joden in één kerk. Waar in de katholieke kerk normaal gesproken niet-Joden sterk in de meerderheid zijn, is in onze kleine gemeenschappen in Israël de Joodse identiteit erg belangrijk. We zijn Israëli’s dus we spreken natuurlijk Ivriet, dat ook de taal is van onze kerkdiensten is. Het Hebreeuws verenigt ons met het Joodse volk. Onze kinderen gaan doorgaans naar Joodse openbare scholen. We willen volkomen geïntegreerd zijn in een samenleving met een Joodse meerderheid, en tegelijkertijd solidair zijn met alle christenen en alle andere groepen in dit land; altijd geïnteresseerd in het getuigen van gerechtigheid en vrede, zodat onze samenleving er een is om trots op te zijn.
Een van de stichters van de gemeenschap was Daniel Rufeisen, een Poolse Jood, wiens ideaal het was om de oorspronkelijke Joods-christelijke gemeente van de eerste eeuwen te herstellen in het land Israël. Ondanks het feit dat hij als karmelitaanse monnik niet als Jood erkent werd, werd hij tóch in Israël toegelaten omdat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog aan Joden het leven had gered.
Bruno Hussar werd geboren in Hongarije. Na een ontmoeting met Jesjoea werd hij een Dominicaanse priester. Hij begon de eerste Hebreeuws-sprekende katholieke kehilla, in Jaffa, in het midden van de jaren ’50. In Jeruzalem stichtte hij in 1960 een Dominicaanse gemeenschap, die sterk gefocust is op de bestudering van het jodendom en de dialoog met de Joden. Hussar richtte in 1970 de mosjav Neve Shalom op, waar Joden en Arabieren vreedzaam samenwonen en waar hij ook begraven ligt.
Rina Geftman, een ander illuster lid van onze gemeenschap, kwam oorspronkelijk uit Rusland. In Frankrijk ontmoette ze Jezus en in 1966 kwam ze in Israël wonen. Een stralend getuige van hoe een vreugdevolle Joodse katholiek te zijn, gaf ze les over de Bijbel, het jodendom en de kerk. Ze bouwde liefdevolle relaties op met enerzijds het Joodse volk en anderzijds de katholieke wereld.
Deze moeders en vaders van ons hebben mij en velen van mijn generatie - en van toekomstige generaties - laten zien hoe het mogelijk is om onze Joodse en katholieke identiteiten te integreren.
Aaron Eby
Aaron Eby is directeur van de Amerikaanse uitgeverij Vine of David, de uitgeeftak van First Fruits of Zion, die o.a. een serie biografieën uitgeeft van voorbeeldfiguren voor de Messiaanse beweging; Joodse leerlingen van Jesjoea, die in vroeger tijden probeerden om hun geloof in Jesjoea op een Joodse manier tot uitdrukking te brengen. Een van hen was Paul Philip Levertoff (1878-1954), die sterke overeenkomsten zag tussen de evangeliën en het chassidische denken. Onder huisarrest tijdens de Eerste Wereldoorlog schreef hij, op verzoek van de universiteit van Leipzig, een verhandeling over het chassidische jodendom, Die religiöse Denkweise der Chassidim. Hierin ontwikkelde Levertoff een christelijk-chassidische theologie. Rabbi Isaac Lichtenstein, Dr. Agnes Sara Waldstein, Chaim Jedidja Pollak, rabbi Daniel Zion, Moshe Immanuel Ben Meir, Pauline Rose, Abram Poljak - die de eerste Messiaanse synagoge in Jeruzalem stichtte - zijn andere lichtende voorbeelden van wie Vine of David boeken uitgegeven heeft.
Eby: “Wij zien deze instandhouding van de geschiedenis als een investering in de toekomst van het Messiaanse jodendom en van de Joodse identiteit binnen het lichaam van de Messias. Onze kinderen hebben het nodig om de gezichten en de namen van deze pioniers te kennen en door hun pioniersgeest geïnspireerd te worden. Zo zullen zij, met Gods hulp, net zo dapper als zij uiting geven aan hun toewijding aan Jesjoea en tegelijkertijd hun identiteit als Joden in de praktijk brengen.”
Dr. Jennifer Rosner
Dr. Jennifer Rosner werd geboren in Californië en groeide op in een in een Joods gezin. De Joodse identiteit speelde geen belangrijke rol hoewel ze zich er wel degelijk van bewust was.
Tijdens haar studie aan de universiteit kreeg ze een christelijke kamergenoot toegewezen, die haar beste vriendin zou worden. Ze hoorde voor het eerst over Jesjoea en het evangelie. “Toen begon een periode van worstelen met de claims van de Messias.” Ze voelde zich verscheurd tussen haar Joodse identiteit en haar christelijke vrienden. Omdat ze op zondagsochtenden niet de enige op de afdeling wilde zijn, begon ze evangelische kerkdiensten te bezoeken. Ze ging op een christelijke leesclub en voerde veel gesprekken over het geloof. “Uiteindelijk kwam ik op een punt dat ik geloofde dat Jesjoea degene is die hij zegt dat hij is. Ik nam een jaar vrij en las de hele Bijbel door en elk theologieboek dat ik te pakken kon krijgen.” Ze verwisselde haar studie politicologie voor theologie aan Yale University en raakte gefascineerd door met name de theologie van Karl Barth. “Ik wist alleen niet hoe ik de twee delen van mijn identiteit met elkaar in overeenstemming moest brengen. Daarom besloot ik maar om mijn Joods-zijn aan de kant te zetten nadat ik een volgeling van Jesjoea was geworden. Na de nodige omzwervingen werd ik uiteindelijk lid van een Episcopal Church. Tijdens het laatste jaar van mijn studie aan Yale begon ik me af te vragen of ik niet iets essentieels was kwijtgeraakt in mijn bezig zijn met het christelijk geloof en kwam mijn Joodse deel weer tot leven.” Tijdens haar promotie aan Fuller Theological Seminary bracht haar promotor Jennifer in aanraking met Mark Kinzer, die haar theologisch denken op z’n kop zette. Ze ging een Messiaanse gemeente (die van Stuart Dauermann) regelmatig bezoeken. En langzaam maar zeker veranderde ze van Joodse christen in een Messiaans Joodse. Tijdens een vakantie in Israël in 2012 ontmoette ze haar man Yonah, die opgroeide in de Messiaanse beweging. Na haar huwelijk woonden ze twee jaar in Jeruzalem. Hun weg leidde uiteindelijk terug naar Lake Tahoe waar ze bij een chabad-synagoge aangesloten zijn. - De dichtstbijzijnde Messiaanse synagoge is twee uur rijden van waar wij wonen. - Vooraf hadden Jennifer en haar man duidelijk aangegeven wat ze geloofden. In hun Joodse gemeente zijn ze de enigen die, naast de rabbijn, niet op sjabbat rijden. De andere gemeenteleden begrijpen niet hoe het kan dat het meest Thora-getrouwe gezin in onze woonplaats in de Messias gelooft. Toch heeft de gemeenschap hen helemaal opgenomen.
“Oppervlakkig beschouwd lijkt het een kronkelweg die ik gevolgd heb. Maar het is een plaats van authenticiteit, waar ik mijn Joods zijn niet hoef op te geven en ook de Messias niet hoef te verstoppen.”
Yachad BeYeshua
Voor het volledige webinar, zie website Yachad BeYeshua
Het volgende webinar is op 20 januari met o.a. een bijdrage over de Jiddisch sprekende Parijse kardinaal Lustiger (1926-2007). Zijn grafschrift begint als volgt: “Ik ben Joods geboren. Ik ontving de naam van mijn grootvader van vaderszijde, Aaron. Ik ben christen geworden door geloof en door de doop, maar ik ben Joods gebleven, net zoals de apostelen.”
Gebed
Rabbi Isaac Lichtenstein
Almachtige hemelse Vader, Eheyeh asher Eheyeh, Soevereine Heerser van verleden, heden en toekomst; wij zegenen U voor ons verleden en danken U dat U ons in Uw ondoorgrondelijke wijsheid uit alle volken van de aarde hebt uitgekozen om ons kennis van de waarheid te geven en om ons getuigen te maken van Uw Verbond van eeuwig leven. Ons heden is donker, somber en troosteloos; maar we vertrouwen op Uw woord, o Vader, dat U tot in alle eeuwigheid Uw volk Israël niet zult verlaten, en we haasten ons vol hoop naar een glorieuze toekomst, want U hebt Uw herauten gezonden in de Naam van Uw geliefde Zoon, Yeshua de Messias , om de treurende dochter van Sion te troosten. Doe ons terugkeren tot Uzelf, o Eeuwige, vernieuw onze dagen zoals in de vroegere jaren. Amen