Siegfried B. Stranders

Het is volgende maand precies 90 jaar geleden dat Philipp Trostianetzky samen met dr. Jan Zalmann en enkele anderen in 1928 de Nederlandse Vereniging van Joden Christenen, de voorloper van Hadderech, oprichtten. De meesten van ons zullen weinig meer over hem weten dan zijn naam. Op ons verzoek schreef Siegfried Stranders daarom de onderstaande biografie (red.).

Van Trostianetz naar Rotterdam

Philipp Trostianetzky werd in de plaats Trostianetz in de buurt van Charkov (Oekraïne) op 3 april 1890 uit vrome Joodse ouders geboren. Al op 18-jarige leeftijd was hij een vurig Zionist. Een tot Jesjoea heimelijke bekeerde vriend wist Trostianetzky...

Hoe kunnen we iemand die zijn hele leven toegewijd had aan het spreken over God meer recht doen dan te laten zien hoe deze gesprekken verliepen?

Marjorie Eberlé-Gotlib:

“Verschillende mensen attendeerden mij onafhankelijk van elkaar op een meneer Trostianetzky. Ik besloot hem op te zoeken. Hij woonde op de Gordelweg, net als ik. God maakt het altijd erg gemakkelijk als je dit soort dingen moet doen.Bovenaan een heel hoge trap stond een heel klein mannetje. Ik had een ster op en hij had een ster op. Ik zei: “Dag meneer, ik ben mevrouw Eberlé en ik wil u vragen of u me over Jezus wilt vertellen.” Hij heeft me later verteld dat hij niet wist wat hij moest doen op dat moment. Hij heeft gebeden in zijn hart en me toch boven laten komen.

In het zomernummer van Hadderech, veel aandacht voor ds. Johannes Rottenberg. We kozen voor hem omdat hij een van de drie personen is van wie de studiegroep Messiasbelijdende Joden in Ede dit jaar nagaat wat zij ons ook vandaag nog te zeggen hebben. Dat is in het geval van ds. Rottenberg veel.
In 1941 werd hij na een anti-Duitse preek opgepakt door de Duitsers. Vanwege zijn niet-Joodse vrouw had hij de dans kunnen ontspringen maar hij had ervoor gekozen om te spreken. Zijn vermoedelijke motief vinden we in zijn uitspraak:  “Er komt een tijd dat je moet spreken, wil je je ziel redden.” Rottenberg overleed in 1942 in de kwikzilvermijnen van concentratiekamp Mauthausen, 53 jaar oud. “Opgeroepen tot de volmaakte verheerlijking van zijn Messias en Zaligmaker”, schreef de familie in het overlijdensbericht.

G.J. Ornstein

Spreken om je ziel te redden

Drs. Pieter Hoekstra

Israël Paulus Tabaksblatt, zoon van Jitschak Jehuda Tabaksblat en Freida Starowjestsjik, wordt op 9 januari 1902 geboren als de zevende van in het totaal elf kinderen. Het gezin Tabaksblat, woonde in die tijd in het plaatsje Kock of Kotsk, gelegen in het toenmalige Russische deel van Polen. Hoewel de godsdienstige omgeving aldaar in die tijd sterk Chassidisch gericht was, is het gezin Tabaksblatt traditioneel-orthodox en nationaal-religieus ingesteld. In die geest heeft ook de opvoeding van Israël plaatsgevonden.

In Polen

Kort na de geboorte van Israël verhuist de familie naar Lodz, waar Jitschak Tabaksblatt filiaalhouder wordt van een firma in bouwmaterialen.

Ds. W. Silfhout

Jeugd in Boedapest

Adolph Saphir werd geboren in Boedapest (Hongarije), in een Joods gezin. Zijn bekering en die van het gezin waartoe hij behoorde, was, menselijkerwijs gesproken, vrucht van het werk van de Church of Scotland’s Mission to the Jews in Boedapest. Vooral de prediking van de beroemde John Duncan die vanuit Schotland gezonden werd naar Hongarije, heeft de Heere daartoe willen gebruiken.
Onder de zendelingen die door de Church of Scotland naar Boedapest werd gezonden was ook de bekende Carl Schwartz. Deze zou later met steun uit Schotland een Joodse zendingsgemeente in Amsterdam leiden.

Suzanna Bolt-Zilverberg (1921-2017) was niet klein te krijgen

Hoe groot is de veerkracht van een mens? Ze ontsnapte tijdens de oorlog op wonderbaarlijke wijze aan de Jodenvervolging, maar stond na de bevrijding alleen op de wereld. Vader, moeder, broer en zus hadden het leven verloren, net als haar andere familieleden.

Joop Akker

Op de trekschuit van Harlingen naar Leeuwarden in het jaar 1738 raken een rabbijn en een christelijk koopman met elkaar in gesprek. Na de reis worden de gesprekken voortgezet. In 1741 krijgt de koopman een brief van de rabbijn, inmiddels in Amsterdam woonachtig, ondertekend met: "Hartog Leuwy, uw vriend in de Maschiach, onze Heiland Christus Jezus".

Isaäc Lichtenstein was nog geen 20 jaar oud toen hij rabbijn werd.
Na enige jaren verschillende Joodse gemeenten gediend te hebben in Noord-Hongarije, vestigde hij zicht uiteindelijk als districtsrabbijn te Tapio-Szele. Daar werkte hij bijna 40 jaar achtereen voor het welzijn van zijn volk. In zijn boek “der Judenspiegel” schrijft hij hierover. 
Ook beschrijft hij hoezeer hij leed onder de vervolging van de Joden door de Christenen. 

David Baron is een van de meest bekende Hebreeuwse christenen uit de negentiende eeuw.  Hij werd geboren in Suwalki, een Pools stadje dicht bij wat nu de grens met Litouwen is. De meerderheid van haar bevolking bestond indertijd uit Joden. Hij ontving zoals de meeste kinderen uit deze stad een orthodox-joodse opvoeding. Zijn leven werd gestempeld door een bijna-doodervaring. Op de boerderij van zijn ouders kreeg hij een ongeluk, waarbij hij ternauwernood aan de dood ontsnapte.  Dat zette hem aan het denken over zijn relatie met God en of hij wel zeker was dat hij deel zou hebben aan het toekomstige leven. Hij emigreerde naar Hull in Engeland. Daar ontving hij een Nieuw Testament en kwam door het lezen ervan en door gesprekken met christenen tot geloof in de Messias.